سرباز جنگ سایبری!

ایالات متحده آمریکا رشته درسی جدیدی را در دانشگاه‌های خود عرضه می‌کند: "تخصص در جنگ سایبری". دانش‌آموختگان این رشته سربازان ارتشی خواهند بود که در جبهه مجازی به جنگ با دشمن سایبری خواهند رفت. افزایش حمله‌های سایبری آمریکا را به فکر ایجاد رشته‌ای جدید در دانشگاه انداخته است. قرار است "ارتش سایبری" در آینده محافظ نهادهای نظامی، مالی و اقتصادی و هم‌چنین شرکت‌های خصوصی در مقابل حملات هکرها باشد. با توجه به داغ بودن جنگ در دنیای مجازی، شغل‌هایی این چنین آینده درخشانی دارند و پیش‌بینی می‌شود که حدود ۳۰ هزار شغل جدید در این زمینه ایجاد گردد. حفاظت سایبری، وظیفه‌ای ملی دولت آمریکا دفاع در برابر حملات سایبری را یکی از مهم‌ترین اهداف دفاع ملی اعلام کرده است. متخصصان این رشته در آمریکا امکان "فاجعه سایبری" را منتفی نمی‌دانند؛ فاجعه‌ای که هنوز رخ نداده است، ولی به باور آن‌ها ایجاد یک سپر دفاعی مطمئن در مقابل آن ضروری است. دست‌کم پس از حملات سایبری متعدد اخیر و نمونه ویروس "استاکس‌نت"، ضرورت ایجاد چنین سپر دفاعی به مسئله روز بسیاری از کشورها تبدیل شده است. ایران اولین کشوری بود که هدف کرم اینترنتی استاکس‌نت قرار گرفت. این ویروس به گفته متخصصان «نوعی اسلحه است» که ویژه برنامه هسته‌ای ایران ساخته شد. طراحی و ساخت چنین "اسلحه"‌ای تنها از عهده دولت‌هایی بر‌می‌آید که دارای امکانات برای سازمان‌دهی باشند. بسیاری از کارشناسان انگشت اتهام را به سوی دولت آمریکا نشانه رفته‌اند. حملات سایبری مدام هدف‌ها و روش‌های جدیدی را آزمایش می‌کنند و همین کار مقابله با آن‌ها را سخت می‌کند. به عنوان مثال قرار است در آینده نزدیک شبکه‌های برق‌رسانی هوشمندی راه‌اندازی شوند که به کمک آنها میان دستگاه‌های برقی نوعی تبادل اطلاعات صورت ‌گیرد تا به عنوان مثال میزان مصرف برق در طول روز بهتر توزیع شود و فشار بر نیروگاه‌های برق کاهش یابد. اما کارشناسان می‌گویند این تکنیک جدید می‌تواند در را به روی حمله‌های سایبری بگشاید. در آلمان نیز خطر حمله‌های سایبری به زیرساخت‌های حساس این کشور موضوعی است که به شدت جدی گرفته می‌شود. ۵۹ درصد از شرکت‌های آب، گاز و برق‌رسانی اعلام کرده‌اند که ویروس استاکس‌نت را در سیستم‌های خود یافته‌اند. نمونه‌ای دیگر، حمله هکرها به سایت وزارت امور خارجه ایران در روزهای اخیر بود که سروصدای بسیاری به پا کرد و گروهی که خود را از مخالفان جمهوری اسلامی می‌دانستند مسئولیت آن را بر عهده گرفتند. «حمله تروریستی بعدی سایبری است» تقاضا برای سربازانی که در جبهه جنگ سایبری بجنگند بسیار بالاست. ادارات دولتی، شرکت‌های خصوصی و مراکز پژوهشی همه به دنبال مکانیسم‌های حفاظتی و دفاعی هستند. کالج کارزول (Carswell College) در ایالت مریلند آمریکا یکی از مهمترین مراکز آموزش این رشته تحصیلی است. آموزش "امنیت سایبری" در این کالج پاییز گذشته با ۲۰۰۰ دانشجو شروع شد. این دانشجویان ظرف دوسال این رشته را به پایان می‌برند. در بسیاری از دانشگاه‌های دیگر آمریکا نیز این رشته تدریس می‌شود. به گفته گردانندگان کالج کارزول، «ایالات متحده ارتش سایبری خود را سازمان می‌دهد». لئون پانتا، رئيس سازمان سیا، نیز چند روز پیش اعلام کرد که به احتمال قوی حمله تروریستی بعدی به آمریکا در فضای مجازی صورت خواهد گرفت. "تله‌های سایبری" آمریکا هم اکنون هم دارای یک ارتش سایبری است که در صورت لزوم در کنار ارتش کلاسیک آن وارد عمل می‌شود. مقام‌های آمریکایی اطمینان می‌دهند که این ارتش تنها برای دفاع سازماندهی شده است و نه حمله. آمریکا اتهام دست داشتن در حمله کرم استاکس‌نت به برنامه هسته‌ای ایران را رد می‌کند. البته کالج کارزول تاکید می‌کند که این دفاع بسیار "خشن" است و در آن از "تله‌های سایبری" هم برای به دام انداختن هکرها استفاده خواهد شد.

پدر کشتی وتخم کین کاشتی پدر کشته را کی بود آشتی.

۱۵ نكته درباره ويتامين ث

پدر کشتی وتخم کین کاشتی پدر کشته را کی بود آشتی.


^{1) اسيد اسكوربيك يا ويتامين C يكي از محبوب‌ترين و مشهورترين داروهايي است كه افراد سالم و بيمار هر دو به يك اندازه از مصرف آن لذت مي‌برند.}

^{۲) ويتامين C در گروه ويتامين‌ها قرار دارد و به شكل قرص‌هاي ۱۰۰ و ۲۵۰ ميلي‌گرمي و قرص جوشان ۱۰۰۰ ميلي‌گرمي، پودر ۵۰۰ ميلي‌گرمي و آمپول ۵۰۰ ميلي‌گرمي در داروخانه‌هاي كشور موجود است. اما قرص جوشان آن به ويژه در فصول سرد سال طرفدار بيشتري پيدا مي‌كند.}

^{۳) ويتامين C، ويتامين محلول در آب است كه از اجزاي ضروري براي ساخت و نگهداري كلاژن و بافت محيطي بين سلولي است. مصرف اين دارو سبب تقويت دستگاه ايمني و افزايش سرعت بهبود زخم مي‌شود، همچنين از تشكيل نيتروزآمين‌ها و نيتروز اوره‌هاي سرطان‌زا جلوگيري مي‌كند.
۴) موارد مصرف ويتامين C در پيشگيري و درمان بيماري اسكوروي، كمك به درمان سوختگي‌هاي شديد، بهبود شكستگي يا زخم بيماري‌هاي مزمن است.}

^{كشف ويتامينC داستان جالبي دارد . در قرن 19 ، دريانوردان انگليسي براي رهايي از نوعي بيماري كه در دريا به آن مبتلا مي شدند و بعداً اسكروي * نام گرفت ، مقدار زيادي ليمو در كشتي خود حمل مي كردند . براي همين به آنها" ملوان ليمويي" مي گفتند. اسكروي بيماري مهلكي بود كه كاشفان سرزمين هاي دور پس از مدت طولاني كه بر روي آب سفر مي كردند به آن مبتلا مي شدند و بسياري از آنها در اثر اين بيماري مي مردند. اسكروي كمبود طولاني مدت ويتامينC است.}

^{اين مطلب انگيزه اي شد براي جستجوي عامل درمان اسكروي در پرتقال ، كه منجربه كشف ويتامينC در سال 1928 شد و اسيد اسكوربيك ** نام گرفت. انسان و بعضي حيوانات فاقد آنزيم لازم براي توليد ويتامينC در بدن هستند از اينرو نيازمند دريافت آن از طريق غذا مي باشند.}

^{ويتامينC از نظر غذايي بسيار حساس است و به راحتي در اثر حرارت و تاثير مواد قليايي از دست مي رود . حرارت پخت نيزموجب كاهش اين ويتامين در سبزيجات مي شود .
شما از ويتامينC زياد شنيده ايد و از تأثير آن بر سرماخوردگي آگاهيد ، دليل اين همه فوائد ويتامينCدر بدن چيست؟ اين ويتامين چه اعمال ديگري در بدن انجام مي دهد؟
ويتامينC در واكنشهاي شيميايي بدن به عنوان يك حمل كننده الكترون عمل مي كند ، اين ويتامين مهمترين آنتي اكسيدان*** محلول در آب است . آنتي اكسيدان به موادي گفته مي شود كه با حركت در خون ، مواد شيميايي را كه به بافتها لطمه مي رسانند را خنثي مي كنند.  به اين دليل است كه ويتامينCدر جلوگيري از بروز يا بهبود بسياري از بيماري هاي مزمن دوران كهنسالي مؤثر است .}

^{اين ويتامين نقش زيادي  در بدن ايفا مي كند كه دانستن آن براي شما بي فايده نيست :
ويتامين
C ، در سلامت پوست و لايه هاي محافظتي بدن مؤثر است. پوست انسان را با طراوت نگاه مي دارد و موجب جواني پوست مي شود ؛  به همين دليل است كه به مخلوط  يك قاشق آب ليموي تازه و يك قاشق عسل در يك ليوان آب سرد كه صبحگاه خورده شود، اكسير جواني گويند. ويتامينC موجب حفظ پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشيد مي شود از اينروكساني كه در معرض نور مستقيم خورشيد هستند بهتر است براي حفاظت از پوستشان ويتامينC بيشتري مصرف كنند .
·با كمبود مصرف ويتامين Cپوست خشك مي شود و در زير آن ،خون مردگي هايي به صورت دانه دانه مشاهده مي شود .لثه زخم شده و دهان خشك مي شود ، در واقع يكي از بارزترين علائم كمبود ويتامينC اين است كه اگر بازو يا ران فرد را لمس كنيدپوست او دانه دانه و بر جسته احساس مي شود .
ويتامينC ، موجب
افزايش ايمني بدن در برابر بيماري ها مي شود،  به فعاليت مناسب هورموني بدن كمك مي كند . يكي از نكاتي كه در مورد اين ويتامين قابل ذكر مي باشد ، اين است كه طي تحقيقاتي كه آخرين آنها در سال 92 صورت گرفت مصرف ويتامين Cاز بروز سرماخوردگي جلوگيري نمي كند بلكه به تخفيف عوارض آن كمك مي نمايد از اينرو توصيه مي شوددرطول مدت سرماخوردگي ، مواد غني ازويتامينC به وفور مصرف شود. از تأثيرات ديگر اين ويتامين، افزايش جذب آهن موجود در غذا است ؛ از اينرو توصيه مي شود ، به عنوان پيش غذا سالادهاي حاوي سبزيجات خورده شود تا ويتامينC موجود درآن جذب آهن غذا را افزايش دهد . كساني كه مبتلا به كم خوني هستند و رژيم غني از آهن و اسيد فوليك دارند، مصرف ويتامينC به استفاده بيشتر بدن آنها از آهن خورده شده كمك خواهد كرد .
عوارض كمبود ويتامينC، زماني ظاهر مي شود كه بيش از يكماه ويتامين بسيار كم دريافت شود ؛ دراين زمان بيماري اسكروي با عوارضي كه گفته شد ظاهر شده و در اثر عدم درمان منجر به مرگ فرد مي شود . كمبود اين ويتامين حتي در نوزادان هم ديده مي شود ، كودكاني كه از شير مادر تغذيه نمي كنند و اين ويتامين را از منابع ديگر نيز دريافت نمي كنند ، لثه هاي زخمي و خون آلود دارند كه علامت كمبود ويتامين است .
ميزان ويتامين C مورد نياز بدن در يك فرد بالغ روزانه 60 ميلي گرم است كه در بارداري و شير دهي نياز بدن به آن افزايش مي يابد.}

^{منابع غذايي ويتامينC كدام ها هستند؟}

<sup>ويتامينC ، هم در بافتهاي گياهي و هم دربعضي محصولات حيواني موجود است . غني ترين منابع C ، ميوه ها و سبزي ها هستند ، آب مركبات نيز داراي ميزان زيادي ويتامينC است.

74 ميلي گرم vit C دارد هر كيوي 341 ميلي گرم vit C دارد هر فلفل سبز 74 ميلي گرم vit C دارد هر پرتقال 68 ميلي گرم vit C دارد يك برش بزرگ طالبي 124 ميلي گرم vit C دارد 1 ليوان آب پرتقال تازه
توت فرنگي، كلم بروكلي، گريپ فروت، گوجه فرنگي، انبه، ليمو، گل كلم، سيب زميني، هندوانه، اسفناج، كلم، نارنگي و ديگر ميوه ها و سبزي ها ، منابع گياهي داراي ويتامينC و جگر ، منبع حيواني داراي ويتامينC است.
سيگاري ها و زناني كه از قرصهاي جلوگيري از بارداري استفاده مي كنند نياز به VitC بيشتري دارند.
مصرف مكملVitC نبايد خود سرانه باشد خصوصاً در افرادي كه مبتلا به ديابت هستند ، چرا كه كليه آنها سنگ ساز است ؛ همچنين افرادي كه به آنها رژيم غذايي كم نمك توصيه شده با مشورت پزشكVitC تكميلي دريافت كنند ، زنان باردار و شيرده نيز بايد با توصيه پزشكVitC دريافت كنند.


۵) ميزان مصرف اين دارو بر اساس نوع بيماري تعيين مي‌شود. به‌طور مثال، در درمان بيماري اسكوروي روزانه ۱۰۰ ميلي گرم تا ۲ گرم از راه خوراكي يا تزريقي مصرف مي‌شود يا در سوختگي‌هاي شديد روزانه ۲۰۰ تا ۵۰۰ ميلي‌گرم به وسيله پزشكان توصيه مي‌شود.</sup>

^{۶) اسيداسكوربيك نيز مانند داروهاي ديگر عوارضي از خود نشان مي‌دهد كه اغلب دستگاه عصبي، پوست، گوارش و ادراري را درگير مي‌كند. شايع‌ترين اين علايم شامل سرگيجه، درد در محل تزريق، اسهال، سوزش سردل، افزايش دفع ادرار يا تخريب دندان‌ها با مصرف طولاني مدت قرص‌هاي جويدني است.}

^{۷) افراد دچار كمبود آنزيم G۶PD بايد از مصرف زياد اين دارو بپرهيزند زيرا احتمال بروز كم‌خوني در اين افراد با مصرف اسيداسكوربيك محتمل است.}

^{۸) ويتامين C تزريقي در معرض نور به تدريج تيره مي‌شود اما تغيير رنگ جزيي تاثيري در اثر درماني آن ندارد.
۹) ويتامين C تزريقي را مي‌توان به صورت رقيق شده يا رقيق نشده استفاده كرد.
۱۰) از محلول خوراكي ويتامين C مي‌توان همراه غذا استفاده كرد.
۱۱) قرص‌هاي جوشان اين ويتامين را بايد در يك ليوان‌ آب حل و بلافاصله مصرف كرد.
۱۲) ويتامين C را در ظروف غيرفلزي مقاوم در برابر هوا، دور از حرارت و نور خورشيد در دماي ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتي‌گراد نگهداري كنيد.
۱۳) مصرف زياد اين دارو در دوران بارداري توصيه نمي‌شود. همچنين سيگاري‌ها و افرادي كه قرص ضدبارداري مصرف مي‌كنند، نياز به مصرف ويتامين بيشتري به صورت مكمل دارند.
۱۴) درباره اين ويتامين، مهم‌ترين توصيه‌اي كه‌ به خانواده‌ها گفته مي‌شود، اين است كه براي تامين ويتامين C لازم به منابع غذايي طبيعي توجه بيشتري نشان دهند تا دارو.
۱۵) ويتامين C مي‌تواند سبب افزايش توان جذب آهن شود.}

نامه ی بی نقطه

پدر کشتی وتخم کین کاشتی پدر کشته را کی بود آشتی.

میرزا محمدالویری به احمدخان امیر حسینی سیف الممالک فرمانده فوج قاهر خلج؛ نامه ای نوشته که آغاز و پایان آن همه از حروف بی نقطه الفبا انتخاب شده است و در نوع خود از شاهکارهای ادب زبان پارسی به شمار می آید. انگیزه نامه و موضوع آن کمی در آمد و زیادی عائله و تنگی معیشت بوده است. این نامه در زمان ناصرالدین شاه نوشته شده است.

بسمه تعالی  سر سلسله امرا را کردگار احد، امر و عمر سرمد دهاد. دعا گومحمد ساوه ای در کلک و مداد ساحرم و در علم و سواد ماهر. ملک الملوک کلامم و معلم مسائل حلال و حرام. در کل ممالک محروسه اسم و رسم دارم. درهرعلم معلم و در هراصل موسسم .در کلک عماد دومم درعالم، درعلم و حکم مسلم کل امم سرسلسله اهل کمالم اما کو طالع کامکار و کو مرد کرم؟  دلمرده آلام دهرم.کوه کوه دردها در دل دارم. مدام در دام وام، و علی الدوام در ورطه آلام دهرم هر سحر و مسا در واهمه و وسواس که مداح که گردم و کرا واسطه کار آرم که مهامم را اصلاح دهد و دو سه ماهم آسوده دارد. مکرر داد کمال دادم و درهر مورد مدح معرکه ها کردم. همه گوهر همه دُر، همه لاله همه گل، همه عطار روح همه سرور دل، اما لال را مکالمه و کررا سامعه و کور را مطالعه آمد.همه را طلا سوده در محک ادراک آورده احساس مس کردم و لامساس گو آمدم. اما علامه دهرم، ملولم و محسود و عوام کالحمار محمود و مسرور ... لا اله الاالله وحده وحده دلا در گله مسدود دار در همه حال که کارهای همه عکس مدعا آمد علاوه همه دردها و سرآمد کل معرکه ها عروس مهر در آرامگاه حمل در آمد.عالم و عام لام و کرام، صالح و طالح، صادر و وارد، کودک و سالدار، گدا ومالدار، همه در اصلاح اهل و اولاد و هر کس هر هوس در معامله و سودا دارد آماده و اطعمه و هر سماط گرد آورده، حلوا و کاک، سرکه و ساک، کره و عسل،سمک و حمل، گرمک و کاهو، دلمه و کوکو، امرود و آلو، الی کلم کدو، همه در راه، مکر دعاگو که در کل محرومم و در حکم کاالمعدوم. اگر موهوم و معلولم عدل سه صاع و دو درم ارده گردد حامد و مسرورم. مگر کرم سر کار اعلی که سرالولد و سرالوالد در او طلوع کرده و دادرس آمده، درد ها دوا، وامها ادا و کامها روا گردد.  له طول عمر کطول المطر سواء له الدرهم، و که المدر دهد مرد را کام دل کردگار همه عمر آسوده و کامکار دل آرا همه کار و کردار او ملک در سما مادح کار او طول الله عمره و دمره حاسده، هلک اعدائه، اعطهماله، اصلح احواله و اسعد اولاده مدام السماء

نادر كريميان سردشتى استاديار دانشگاه تاريخ فقط وقايع سياسى نيست

پدر کشتی وتخم کین کاشتی پدر کشته را کی بود آشتی.

يوسف ناصرى
معمولاً تاريخ از ديد ما بررسى تحولات و حوادث ناشى از ظهور، قدرت يابى و سقوط حكومت هاست و در اين راه آموزش تاريخ در كشور ما به موفقيت قابل توجه دست نيافته و گريز دانش آموزان و جوانان مملكت از تاريخ به وضوح در جامعه ديده مى شود.
بخشى از مشكلات ما، در مسير فهم تاريخ به عمل حكومت هاى متأخر ارتباط پيدا مى كند. مثلاً حكومت قاجار پس از قبضه كردن قدرت تلاش داشته آثار و ابنيه دوره زنديه را به نوعى غيرمنصفانه ناچيز جلوه دهد. ارك كريمخانى شيراز نمونه بارز چنين مقوله اى است كه حكومت قاجارى با بى انصافى و تعصب خاصى دستور داده، نقاشى هاى ترسيم شده بر ديوارهاى آن بنا را با گچ بپوشانند.
آيا مى توان از زاويه جديد ولى كارساز و مفيد به بازبينى تاريخ پرداخت و از نوبه بازسازى و ترميم گذشته پرداخت؟ دكتر نادر كريميان سردشتى باور دارد كه بايد تاريخ كنونى ما با تكيه بر روند رشد و توسعه علم در كشور نوشته شود و با اين كار پلى زد بين علم و فناورى رايج در گذشته جامعه، وضعيت كنونى و گام برداشتن در مسير فراروى جهان كه ما نيز بخشى از آن هستيم. گفت وگو با اين استاديار دانشگاه و نويسنده درپى مى آيد.
شيوه تاريخ نويسى در ايران براساس برآمدن و سقوط حكومت ها در كشور ما تحرير و تبيين شده است اما شما بر اين نوع تاريخ نگارى انتقاداتى وارد مى سازيد و معتقديد كه ما بايد بر مبناى تاريخ علم در كشور، تحولات گذشته را تجزيه و تحليل كنيم؟
تاريخ نگارى هايى كه ما داريم به دو بخش تاريخ نويسى نقلى و تاريخ نويسى تحليلى تفكيك مى شود. بخش اول، تواريخ نقلى محض و روايى بوده اند مثل تاريخ طبرى و يا تاريخ مجمل التواريخ و يا تاريخ بلعمى كه نوعى ترجمه تاريخ طبرى است. اين تواريخ، صرفاً وقايع و حوادث به وقوع پيوسته را ضبط كرده و براى ما به يادگار مانده اند. به عنوان مثال، طبرى مطالب جمع آورى شده اش را منتسب مى كند به سلسله راويان و خودش را از مسؤوليت راست يا دروغ بودن خبر مبرى مى كند و مى گويد آيندگان بيايند تعيين كنند صحت و سقم اين خبرها را و اگر مطلبى با عقل و درايت شان تعارض داشت، آن را نپذيرند. در واقع او به جمع آورى مطالب گسترده اى پرداخته و انصافاً كار سخت و توانفرسايى هم انجام داده است. نفع چنين اقدامى اين است كه تمام مطالب با سند و مدرك ارائه شده اند ولى در مقابل طبرى هيچ نوع تحليل و قضاوتى در مورد مطالبى كه جمع آورى كرده به خواننده ارائه نمى دهد.
تاريخ نگارى هاى ديگر مثل تاريخ بيهقى را هم داريم كه اگر چه در مجموع تاريخى نقلى است ولى علل و عوامل ضعف و زبونى دولت را بيان مى كند مثلاً در زمان حكومت سلطان محمود غزنوى گزارش مى رسد مسعود غزنوى كه بعداً جايگزين سلطان محمود شد، حمامى ساخته و تمام ريزه كارى هاى مسائل جنسى را در آن نقاشى كرده اند و بيهقى تحليلى ارائه مى دهد و مى گويد آيا كسى كه مشغله اش چنين مسائلى مى شود مى تواند مملكت را اداره كند. حتى كسى مانند ابن خلدون وقتى تاريخ مى نويسد، در ابتداى آن مقدمه اى ذكر مى كند و ابزار تحليل تاريخ را به ديگران عرضه مى دارد.
اين نوع تاريخ نگارى، علل و عوامل شكست سيستم مديريتى كلان را تبيين مى كند وگرنه دليلى ندارد پس از كشتار چند نماينده مغول به دست حاكم محلى ايران، به راحتى حكومت خوارزمشاهيان از هم بپاشد و دو هزار سال تجربه يك كشور به دست اقوام آسياى مركزى مضمحل شود. در حقيقت ما دچار مشكلاتى شده بوديم كه زمينه را براى شكست در مقابل مغولان هم فراهم مى كرد.
به اعتقاد من، تاريخى كه ضرورت دارد امروز در دانشگاه ها و مراكز پژوهشى ما مورد اهتمام قرار بگيرد، تاريخ علم است؛ تاريخى كه كهنگى ندارد و در ضمن مى تواند به رشد و توسعه كشور هم كمك كند. طبقه بندى تاريخ ما براساس تاريخ شاهان و سلسله هاى حكومتى است و اين ما را در معرض آسيب و خطر قرار مى دهد. به عبارت ديگر طبقه بندى تاريخى ما سياسى و بر مبناى تحولات سياسى است و نه بر پايه تحولات علمى جامعه. ما وقتى تاريخ اروپا را در چند قرن اخير مطالعه مى كنيم، همواره اسم كپلر و نيوتن و ديگر دانشمندان در ذهن ماه حاضر مى شود و نه اسم فلان شاه و امپراتور. اصولاً تاريخ ما، در اين چند دهه براساس تاريخ علم تدوين نشده. ما فناورى آب را كه يك دانش است داريم ولى از جزييات آن بى خبريم. مثلاً آسياب هاى بادى نشتيفان (بين خواف و تايباد) را با سابقه دو هزار ساله داريم كه هيچ وقت كهنه نشده اند. وظيفه ما است كه از اين فناورى ها ياد كنيم و يا مثلاً ما قنات را داريم با سابقه پنج هزار ساله ولى امروزه با حفر چاه هاى آب به اين قنات ها آسيب مى رسانيم و باعث خشك شدن آنها مى شويم. فناورى قنات بعد از چندين هزار سال كهنه نشده و نمى شود.
اتفاقاً تعدادى ژاپنى چند سال پيش به ايران آمده بودند و كليه مراحل فناورى قنات را فيلمبردارى كردند و پس از مدتى چند قرارداد حفر قنات به ارزش ۶ ميليارد دلار با كشورهاى آفريقايى امضا كرده و شروع به كار كردند.
قابل ذكر است كه بگويم محمد حافظ اصفهانى معروف به محمد مخترع كتابى به نام «نتيجه الدوله» دارد كه آن را در سال ۹۲۸ قمرى نوشته و در آن به سه اختراعش - دستگاه روغن كشى، دستگاه آسياب آبى و ساعت مكانيكى- اشاره نموده است. ساعت او، ساعتى بوده كه با ابزارهاى آهنى كار مى كرده ولى در آن زمان نسبت جادوگرى به او مى داده اند.
البته به احتمال زياد، محمد مخترع از آثار بديع الزمان جزرى كه كتاب «الجامع بين العلم و العمل» را در سال ۶۰۲ قمرى نوشته و در «ديار بكر» زندگى مى كرده اطلاع داشته است. جزرى در آن دوره ۱۶۰ اختراع داشته و الآن كشور انگلستان دارد از نو تمام اختراعات او را احيا مى كند. يكى از اختراعات جزرى، ساخت ساعت مكانيكى بوده است. حتى اختراعى داشته كه وقتى مى گفته «آب بيا»، به سرعت آب جريان پيدا مى كرده. اما ما در دوره صفوى و بعد از آن به وارد كننده ساعت از اروپا تبديل شديم.
تاريخ نويسى به شيوه مرسوم باعث نمى شود كه ما يك طبقه بندى كلى داشته باشيم و براساس ظهور و سقوط حكومت ها، خدمات و اقدامات آنها را بررسى كنيم و ميزان توجه آنها به گسترش علوم و فناورى را هم مشخص سازيم؟
اگر همين اتفاق از ديدگاه تاريخ علم اعمال شود و مثلاً دوره هاى هخامنشى، اشكانى، ساسانى، صفوى و بقيه سلسله هاى پادشاهى را از اين ديدگاه بررسى كنيم، ما به مقصود مى رسيم. يعنى به خواسته اى كه موردنظر است، مى رسيم. اما موضوعى كه من نسبت به آن انتقاد زيادى دارم اين است كه ما بيش از حد به بررسى وقايع سياسى، تاريخى و جنگ و جدال ها مى پردازيم. شايد تا حدى به مسائل تجارى هم توجه شده ولى ما در مقطع كنونى بايد به متن اصلى اختراعات و كسانى كه در علوم رياضيات و يا در زمينه فيزيك، شيمى كار كرده اند و كاربرد اختراعات آنها هم در زندگى مردم نمايان داشته برگرديم. ما از ساعت مكانيكى اى كه جزرى ساخته بود و سر ساعت مقرر اذان مى گفت غفلت كرديم. اما الآن همان ساعت را در لندن ساخته اند و ما وقتى آن را در موزه لندن مى بينيم متحير مى شويم.
ما، در مورد سيستم تقسيم آب طومارهاى زيادى در مناطق مختلف كشور داريم كه يكى از آنها طومار حمدالله مستوفى است و اگر كسى امروزه بخواهد حق آبه ها را تقسيم كند بايد به همين آب نامه ها متوسل شود. به هر حال نظام آبيارى ما در طى هزار سال بر اين مبنا تداوم پيدا كرده و همچنان بايد از آن تبعيت كرد. چون با دقت و ظرافت زيادى تنظيم شده. شايد بهتر باشد به الگوى توسعه اى مالزى هم اشاره كنم. مالزى كشورى است كه فقط چند دهه پيش از حالت مستعمره بودن رهايى يافت و استقلال پيدا كرده. اما مديريت كلان آن همه جانبه بوده و باعث شده به دين و فرهنگ اسلامى هم لطمه وارد نيايد و در عين حال به امپراتورى تكنولوژى و علمى آسياى جنوب شرقى تبديل شود.
ما ۲۵۰۰سال تمدن داريم ولى چون روى تاريخ علم تأكيد نداشته ايم و از پايه هاى پيشرفت و تعالى خود بهره نگرفته ايم به رشد و توسعه لازم هم دست نيافته ايم.
وقتى تمدن ايران را با ساير تمدنهاى كهن دنيا مقايسه مى كنيم متوجه مى شويم كه آثار معمارى ايران در قياس با آثار باستانى چين و مصر چندان خيره كننده نيستند. از نظر علمى در عرصه هاى رياضى و نجوم هم باز از تمدنهاى آشور و هند و مصر عقب مانده بوديم و حتى از بين النهرين زبان بيگانه را اخذ مى كنيم. هرچند صحبت از آتش سوزى كتاب در زمان حمله اعراب به ايران شده و اينكه ايران داراى دانشگاه گندى شاپور بوده ولى ما در مجموع نسبت به داشته هاى خود اغراق نمى كنيم؟
بله؛ من هم قبول دارم كه واقع بينانه به ارزيابى داشته هاى خود نپرداخته ايم. به هر جهت ويژگى تاريخ علم اين است كه دستاوردهاى مناطق مختلف را با هم مقايسه مى كند و مثلاً مى بيند كه در رياضيات، هندى ها و چينى ها از يونانى ها نيز جلوتر بوده اند. اسناد و مدرك زيادى در اين زمينه در اختيار هست و اصلاً قابل كتمان نيست.
من يك فرهنگ واژگان آكدى ترجمه كرده ام كه يك فصل آن واژگانى است كه از زبان آكدى به زبان فارسى راه يافته اند و يا حتى از آن زبان به زبانهاى عبرى، سريانى، لاتينى و عربى راه پيدا كرده اند. همه اين موارد نشان مى دهد كه معمولاً ما، در تاريخ علم، ارزيابى صحيح و درستى نداشته ايم. چون وقتى تاريخ علم مغفول بماند شما خبر نداريد كه تاريخ اختراع قنات چه زمانى بوده است. همه مى گويند ايران ولى اسناد و مداركى مكتوب در دوره سارگون وجود دارد مثلاً در كتيبه ها و الواح آكدى كه ادعا شده در حوزه «اربيل» كهنه ترين قنات ايجاد شده است.
خوشبختانه تاريخ علم اين مزيت را دارد كه ذهن انسان را باز مى كند تا نسبت به پديده ها و وقايع ديدگاه بيطرفانه اى اتخاذ كند. يك مورخ يا باستانشناس صرفاً در يك حوزه خاص و مشخص تحقيق و كنكاش مى كند ولى در حوزه تاريخ علم، همه علوم در همه مناطق مورد بررسى قرار مى گيرد و جايگاه هر كشور در هر زمينه اى روشن مى شود. به عنوان مثال خدمت شما عرض كنم كه من در كتاب «تاريخ زمان سنجى و صنعت ساعت سازى» در مورد دستاوردهاى همه كشورها و تمدنهايى كه در اين حوزه كار كرده اند مطلب نوشته ام. هم درباره چينى ها و هم درباره مصرى ها، اروپايى و ايرانيان و مثلاً گفته ام كهن ترين شاخص كجاست و سهم ايرانيان را در اين عرصه مشخص كرده ام. يك مقدار در مورد فعاليتهاى ايرانيان در دوران پيش از اسلام مطلب نوشته ام و يك مقدار هم اختصاص داده ام به پيشرفت هايى كه در مقوله زمان سنجى در دوره اسلامى حاصل شده و به اختراعات محمد اصفهانى هم اشاره داشته ام. البته قبل او، جزرى، ابن شاكر و ابن ساعتى هاى خراسانى را هم داريم ولى كار ارزشمند و اساسى را محمد مخترع اصفهانى به انجام رسانده و بعد از آن ما وارد دوران افول شده ايم و به مصرف كننده يا واردكننده ساعت تبديل شديم. تا زمانى كه تاريخ علم ما تدوين نشود نمى توانيم به طور همه جانبه به مقايسه خود با ديگر كشورها وتمدنها بپردازيم.
اساساً وظيفه تاريخ علم اين است كه صرف نظر از ساختارهاى سياسى كشورها به روند و فراز و نشيب علم مى پردازد. اين مقوله به ما كمك مى كند كه ما بدانيم در چه جايگاهى قرار داريم. مثلاً بايد بدانيم در مقايسه با مالزى چه جايگاهى داريم. بدون دانستن اين جايگاه نمى توانيم برنامه هاى خود را جلو ببريم. به عنوان مثال ما نمى دانيم در مديريت كلان ما چه ضعفى وجود دارد كه دوبى در زمينه جذب توريست از ما پيشى گرفته و كويرى را به بهشت تبديل كرده است. اما ما با اين همه عظمت و ظرفيت هاى ميراث فرهنگى و طبيعى نتوانسته ايم سهم مناسبى از درآمدهاى كلان جهانى توريسم را جذب كنيم و سهم ما، در حد نيم درصد از درآمدهاى جهانى در اين صنعت است.
به نظر شما چه عوامل و موانعى منجر به اين شدند كه كشور ما در حوزه هاى علوم و فناورى دچار افول شود؟
در اين زمينه مى توان به علل و عوامل مختلفى اشاره داشت ولى شايد بتوان گفت كه چند عامل نقش مهمترى داشته اند و من سعى مى كنم آنها را نام ببرم. علت و عامل نخست را اينگونه بيان مى كنم كه ما در دوره اى از تاريخ، در جهان سرآمد بوده ايم. يعنى در دوره اى از تاريخ، توليدات علمى اى داشته ايم كه كاربرى داشته و مورد استفاده قرار گرفته اند؛ چه در حوزه هنر و چه در حوزه مقولاتى كه مرتبط با شيوه هاى بهره مند شدن از عوامل طبيعت مثل آب. ما همواره معتقد بوده ايم كه آب، تمدن ساز است. ايرانيان در حوزه تمدن آبى، توانسته اند ساعت بسازند كه ساعت آبى نمونه اى از آن است. اين يك نوع فناورى و توليد است كه كاربرى هم داشته و اقوام و ملل مختلف از آن بهره گرفته اند. در مجموع مديريت حاكم بر جامعه ما مثلاً در دوره سامانيان دوره اى از شكوفايى علم و دانش را تجربه كرده و توليد علم داشته ايم. در اين دوره در زمينه هاى علمى مانند رياضيات، نجوم و آنچه كه در تاريخ علم به آنها مى پردازيم يعنى فيزيك و شيمى و به طور كلى علوم كاربردى، ما سرآمد بوده ايم و سيستم مديريت حاكم بر جامعه طورى تنظيم شده بود كه فضا را براى رشد و توسعه و توليد دانش فراهم كرده و از علما و كسانى كه در غيرعلوم دينى فعاليت داشتند پشتيبانى نموده است.
در دوره هاى ديگر ، سيستم مديريت كلان كشور از رشد و توسعه جامعه حمايت نمى كند، مديريت جامعه دچار ضعف شديد مى شود و ما حالت مصرف كننده صرف پيدا مى كنيم. مثلاً دوره مغول جزو اين دوره است. بنابراين مديريت كلان يك مملكت مى تواند موجبات انحطاط يا پيشرفت يك كشور را فراهم آورد. البته من معتقد نيستم كه با آمدن مغول همه چيز ويران شد. ويران شدن سيستم مديريتى كشور از قبل شروع شده بود و در دوره مغول به اوج خودش رسيد.
در دوره غزنويان و خوارزمشاهيان، كسانى كه قرب و منزلت دارند اهل علم نيستند. در اين دوره ها، مديحه سرايانى در دربار غزنوى و سلجوقى اعتبار زيادى كسب مى كنند. نماد شاخص مديحه سرايى هم قصيده است و در اين مقطع به اوج مى رسد. چون حاكميت از شعر و شاعرى و مداحى حمايت مى كرد. البته تا حدى استمرار فرهنگى دوره سامانيان در دوره هاى بعدى هم به چشم مى خورد و معدودى دانشمند در دوره مغول هم پيدا مى شوند ولى پس از آن به طور كامل وارد دوره افول مى شويم.
از ديد تاريخ علم، وقتى به اين اوضاع نگاه مى كنيم، ذهنيت ما روشن مى شود. يعنى ما شاخصه داريم؛ مثلاً مى توان تعداد دانشمندان رياضيدان را حساب كنيم و با دوره هاى ديگر بسنجيم.
عامل دوم به فساد حكومت ها و حاكمان برمى گردد. وقتى كه سيستم اوليگارشى در يك جامعه برقرار مى شود و يك خاندان و قبيله بر جامعه حكومت مى كنند، فساد ادارى و ساختارى هم فرصت بروز پيدا مى كند. مثلاً در دوره حكومت ناصرالدين شاه، كسى داريم به اسم ظل السلطان كه حاكم اصفهان و مناطق پيرامون است و آدمى اهل تاخت و تاز و ستمگرى و حتى ناصرالدين شاه هم نمى تواند مانع تاخت و تازهاى او شود.
كمتر خاندانى در ميان سلسله هاى حكومتى ايران بوده كه اهل فرهنگ باشد. حداكثر مى توان به سامانيان، طاهريان و زنديه و گاه برخى افراد از سلسله تيمورى را مى توان نام برد كه به علم و دانش گرايش دارند وگرنه اكثر حكومت ها برنامه مشخص و حساب شده اى براى توليد و توسعه صنعت و كشاورزى نداشته اند. اگر شما نگاه كنيد به دوره صفوى، مى بينيد كه مثلاً شاه عباس كبير در زمينه توسعه كاروانسراها و شهرسازى و تاحدى در توسعه بازرگانى اقداماتى انجام داده و برنامه هايى داشته ولى آيا همه شاهان صفوى به همان صورت عمل كرده اند؟
در دوره صفوى حتى فيلسوف، شاعر و صوفى در امان نبودند و جز كسانى كه حاضر بودند در آن سيستم بسته حركت كنند، ديگران يا به سمت منزوى شدن سوق داده شدند و يا اينكه به هند مهاجرت كردند.
در دوره زنديه تحولات مثبتى رخ مى دهد و مخصوصاً در دوره لطفعلى خان فضاى توجه به هنر و هنرپرورى و حمايت از طبقه علما و دانشمندان دوره سامانى احيا مى شود و توجه به علوم كاربردى رونق مى گيرد اما با شكست زنديه از قاجاريه آن روند مثبت متوقف مى شود.
در دوره قاجارى هم كسانى مثل عباس ميرزا پيدا شدند كه مى خواستند در راه گسترش دانش و صنعت چاپ گام بردارند ولى چنين حركات اصلاح طلبانه اى نسبت به مديريت كلان كشور ضعيف بود. اميركبير هم در پى توسعه دانش در كشور بود و به تأسيس دارالفنون همت گماشت ولى او هم سرنوشت خوشايندى پيدا نكرد و نتيجه تأسيس دارالفنون صرفاً در دوره مشروطه نمايان شد. كسى هم مثل شيخ الرئيس قاجار هم كه از خاندان حكومتى بود به اين نكته اشاره مى كند كه مديريت كلان جامعه بيمار است و بايد اصلاح شود.
عامل سوم را به موضوع نگرش مذهبى حاكمان مرتبط مى سازم. به عنوان نمونه در دوره سامانيان ما مى دانيم كه مسيحيان و يهوديان دركنار شيعيان و سنى ها زندگى مى كنند و همه از امنيت اقتصادى، اجتماعى و سياسى برخوردارند و چنين وضعيتى موجبات رشد جامعه مى شود.
اما سلطان محمود غزنوى اعلام مى كند هر چه شيعه هفت امامى هست بايد كشته شوند. اين نوع برخورد، عكس العمل هايى را به دنبال دارد و كسانى مثل حسن صباح ظاهر مى شوند كه به كشتار وزرا روى مى آورند، به ترور دست مى زنند و اصلاً پديده تروريسم در اين دوره ها شكل مى گيرد. به هر حال، مشخص است وقتى كه شما به يك گروه يا اقليتى فشار وارد مى كنيد و به قلع و قمع آنها مى پردازيد و آنها را كافر و اهل بدعت مى دانيد، در نهايت مشكلات اساسى و حادى مجال بروز پيدا مى كند و جامعه را به سمت انحطاط مى برد.
در يك دوره هم، آدمها و دانشمندان اهل سنت قلع و قمع مى شوند و يا از ايران فرار مى كنند و جنگ مذهبى شيعه و سنى به وقوع مى پيوندد. از آن طرف هم، دولت عثمانى به تهييج اين وضعيت مى پردازد. در شمال شرق ايران هم ازبك ها تحريكاتى عليه ايران انجام مى دهند و يكى از علماى بزرگ اهل سنت نيز به نام روزبهانى شيرازى به آنجا مى رود و در كتاب مهمان نامه بخارا به طور علنى فتوا مى دهد كه هر كس يك شيعه را بكشد به بهشت مى رود.
در دوره صفوى كه جنگ و جدال مذهبى شديدى در ايران شروع شد، بيشترين درگيرى داخلى هم به چشم مى خورد و قيام هاى متعدد داخلى در كردستان، كرمانشاه، لرستان، گيلان و مازندران به وقوع مى پيوندد و در شرق ايران هم، افغان ها تحريكات خاصى انجام مى دهند و لذا وقتى نادرشاه به قدرت مى رسد مى خواهد وحدت اديان را تحقق بخشد و در طومارى به دولت عثمانى اعلام مى كند ما شيعيان در كنار چهار مذهب اهل سنت (حنبلى، شافعى، حنفى و مالكى) ركن پنجم دين اسلام را تشكيل مى دهيم و بهتر است همه در زير پرچم اسلام باصلح و آرامش زندگى كنيم. چون او از تجربيات گذشته عبرت گرفته بود. همچنانكه مى دانيم او يكى از فرماندهان شاه سلطان حسين صفوى بود ولى خودش مى خواهد عوامل انحطاط را از بين ببرد.
عامل مؤثر ديگر در انحطاط كشور ما مرتبط با جنگ و جدال هاى متعددى است كه كشور ما را متأثر ساخته است. به هر رو، جنگ تمام سرمايه هاى ملى يك كشور را تا حد زيادى از بين مى برد. حتى هزينه هاى جنگ هاى ايران و روسيه از طريق بستن ماليات هاى سنگين بر اقشار ناتوان جامعه مثل كشاورزان تأمين مى شد. وقوع جنگ باعث مى شود كه فضاى با نشاط جامعه كه مى تواند موجب توليد دانش شود از بين برود و همه سرمايه ها به طرف مديريت جنگ برود و مديريت صنعت و علم تعطيل شود. اصولاً جنگ باعث مى شود امنيت جامعه از بين برود و دانشمند، صنعتگر و هنرمند نتوانند به كار و توليد علمى، صنعتى و هنرى بپردازند و محصولات خود را عرضه كنند.
البته ايجاد فضاى با نشاط بعد از جنگ هم به توانايى مديريت كلان كشور بستگى دارد .چرا كه جنگ، عامل اصلى انحطاط يك كشور نيست.
كافى است كه به اوضاع اروپاى بعد از جنگهاى صليبى نظر بيفكنيم. مديريت كلان علمى در اروپا باعث مى شود رنسانس بعد از قرون وسطى رخ  دهد و انقلاب صنعتى را پديد بياورد. مديريت علمى كلان حاكم بر جامعه است كه اروپا و آمريكا را به اين مرحله از پيشرفت رسانده است.
غربى ها نيز خودشان اعتراف مى كنندكه پيشرفت و پايه و اساس رنسانس به علوم شرق برمى گردد و مسلمانان در سده هاى قبل از رنسانس پيشتاز علم و دانش بودند.
نادرشاه هم با اينكه درپى برقرارى امنيت دركشور بوده ولى باز به لشكركشى به هند و مناطق شرق ايران روى مى آورد...
بله؛ نادرشاه هم باز آن فضا را فراهم مى كند. برخى هم معتقدند كه نادرشاه شيعه مذهب نبوده است. با اين همه او براى پايان دادن به نزاعهاى مذهبى برنامه داشت ولى براى رشد و توسعه كشور برنامه خاصى نداشت. البته يكسرى برنامه هم در راستاى توسعه تجارت درنظرگرفت. درمجموع من مى خواهم بگويم كه درتاريخ هر ضربه اى كه ما خورده ايم ناشى از خلأ توجه به دانش بوده، درهركشورى كه دانشمند، عزيز باشد آن كشور آباد مى شود. درمالزى، دانشمندان اعتبار زيادى پيداكرده اند بنابراين به سطوحى از پيشرفت دست يافته. اساساً در هر كشورى بايد دانشمندان تصميم گير باشند. درحوزه سياست هم، دانشمندى كه اهل سياست است بايد سياست هاى مملكت را با اتكا به پشتوانه مردمى به جلو ببرد.
بى توجهى به مقوله علم و فناورى صرفاً به عصر نادرشاه محدود نمى شود. الآن هم در رفتارهاى عادى ما اين بى توجهى به علم و رفتار علمى به وضوح مشاهده مى شود و گرايش به فال، فالگيرى و امثال آن از رونق خاصى برخوردار است. چرا با تغيير حكومت هاى قبيله اى، همچنان آن نگرش تاحدود زياد بسته و خرافه گرايانه در ذهنيت ما پايدارمانده است؟
يك سرى علل و عواملى كه داراى قدرت و امكانات هستند به اين وضعيت دامن مى زنند.
تمدن غربى برچه اساسى هريك از سده هاى اخير را به نام يك دانشمند نامگذارى كرده و از تقسيم بندى تاريخ برمبناى سلسله هاى حكومتى فاصله مى گيرند؟
چون آنها تجربه قرون وسطى را به ياد دارند و به همين دليل به تاريخ علم توجه خاصى نشان مى دهند. آنها حتى درحوزه مذهب هم به نتايج مشابهى رسيدند و كالوين ولوتر اصلاحات و رشد و توسعه درحوزه مذهب را تحقق بخشيدند. درانگلستان هم، بيشترين كسانى كه داعيه دار انقلاب صنعتى يا رنسانس بودند، در واقع كشيشانى بودند كه با رياضيات، فيزيك و شيمى آشنا بودند. از شكست هاى جنگهاى صليبى هم عبرت گرفتند. آنها از تكنولوژى اى كه مسلمانان در دوره ايوبى داشتند چندين بار به شدت شكست خوردند و پس از آن درصدد برآمدند ازعلوم و امكانات مسلمانان استفاده كنند. تأثير فرهنگ اسلامى بر اروپا مقدمه ساز رنسانس شد. پيشينه اروپايى ها نيز نشان مى دهد كه درعلوم مختلف آنها جايگاهى نداشته اند و رنسانس آنها مديون اخذ علوم مختلف از مسلمانان بوده است.
به قول معروف، اروپا يك تهديد بالفعل و مخاطره آميز را به فرصت تبديل كرد؟
دقيقاً ما نيز بايد چنين كارى انجام دهيم. ما هم بايد ايران را پيشرفته كنيم. اين كار اصلاً دور از انتظار نيست. ما مى توانيم از تجربه و سازوكارهاى اقتصادى و صنعتى ساير كشورها بهره بگيريم.
چگونه مى توان مزاياى تاريخ نويسى بر مبناى علم وفناورى را درجامعه به خوبى توجيه كرد؟
ما الآن مى بينيم كه قنات پس از پنج هزار سال هنوز كاربرى دارد. ما بايد چنين دستاوردهايى را حفظ كنيم. ما ديگر نمى توانيم شاهد از بين بردن قنات هاى كشور باشيم. بنابراين بايد دراين زمينه حساس شويم، سرمايه گذارى لازم را انجام دهيم و بودجه دائمى براى احياى آنها بگذاريم. وقتى آب باشد، آبادانى و پيشرفت و رونق كشاورزى هم هست. تخريب قنات هاى ما باعث شده كه مهاجرت از روستاها به شهرهاى حاشيه اى تهران به شدت افزايش يابد و مثلاً جوان ما كارش اين شود كه سيگار بفروشد.
يعنى جامعه بايد به سمت كشاورزى برود و آن را توسعه دهد؟
با احياى قنات ها، روستاهاى ما آباد مى شوند و ساكنان اين روستاها هم حاضر نخواهندشد هواى آلوده تهران را تحمل كنند و دراينجا با سختى و مشقت مقيم شوند و فضاى سالم روستاى خود را رها كنند.
در روستاها و مناطق پرآب هم مهاجرت به وفور ديده مى شود و اين پديده اصلاً يك پديده فراگير و همه جانبه است.
به هرحال، سازوكارهاى رشد و توسعه بسيار پيچيده هستند. مديريت كلان مملكت است كه بايد بداند چه كار كند. من در رشته خودم - تاريخ علم - نظرم اين است كه تاريخ علم با تعريفى كه از آن ارائه دادم مى تواند در حل بسيارى از مشكلات جامعه تأثيرگذار باشد. البته فناورى قديمى را بايد در چارچوب خودش حفظ كنيم و نمى توانيم آن را جايگزين فناورى هاى جديد كنيم. اصولاً كار تاريخ علم هم گذشته گرايى نيست. حتى ما در بررسى هاى خود ساعت اتمى را هم به عنوان بخشى از فراز و نشيب هاى علم موردتحليل قرارمى دهيم.
نگرش جديد را چگونه مى توان به نحو مطلوب موردبهره بردارى قراردهيم و جايگاه علمى و تكنولوژيك كشور را ارتقا دهيم؟
ما بايد از دانشگاهها شروع كنيم. چون دانشگاهها متولى تربيت نيروى انسانى هستند. اين مبحث جديد بايد موضوع پايان نامه ها و رساله هاى دانشگاهى شود و سپس در سياست هاى كلان كشور موردتوجه قرارگيرد.
ما از نظر علمى و فناورى با گذشته خود دچار انقطاع شده ايم. با اين مشكل چگونه مى توان به شكل مناسبى روبرو شد و درجهت توسعه كشور گام برداشت؟
من معتقدم كه دركشور بايد يك رنسانس صنعتى، اقتصادى و كشاورزى رخ دهد. حتى در زمينه كشاورزى هم ما بايد به مكانيزه كردن اين حوزه توجه جدى داشته باشيم. چرا كه موفقيت در اين بخش، موجب ارتقاى شاخصه هاى رشد و توسعه ايران مى شود. بالاخره من معتقدم كه از تغيير و تحولات صنعتى و تكنولوژيك كشورهايى همچون مالزى نبايد غافل شويم.
توصيه من اين است كه تاريخ علم در ايران احياشود؛ خصوصاً درمحيط دانشگاه. درحال حاضر ما كشورهايى مانند هند را مى بينيم كه دست كم درحوزه نرم افزار و ساخت وسايل كامپيوترى در دنيا موفقيت زيادى كسب كرده و حداقل بازار جهانى اين محصولات را تسخير كرده است. ما بايد ازتجربه هاى توسعه اى اين كشورها با دقت و آگاهى بهره بگيريم و زمينه ارتقاى صنعتى و علمى كشورمان را فراهم كنيم.

جهان در آستانه طوفانی از بحران ها قراردارد.

قبل از همه بحران در قلب سرمایه داری مالی. چهار سال پس از بحران وام های مسکن امریکا( ساب پرایم)، تحمیل نسخه های نئولیبرالی برای علاج یک بیماری نئولیبرالی، حتی کورسوئی از امید ببار نیاورده  و اینک شبح یک بحران مالی همه جانبه  بر اقتصاد جهان سایه افکنده است(ر.ک به سرمقاله: چهارسال بعد) . در هجدهم آوریل گذشته، بنگاه رتبه بندی «استاندارد اند پورز» *  رتبه اعتباری آمریکا  را زیر سوال برد و بالاخره با کشاکش بسیار آنرا در بالاترین سطح (AAA) ، اما تحت نظارت منفی**  ارزیابی  کرد. وضعیت انگلستان نیز بهتر نیست و این کشورمتعهد شده که بدهی اش که ۱۱/۱ درصد تولید ناخالص داخلی درسال مالی ۲۰۰۹-۲۰۱۰  بوده را به  ۱/۵  درصد در سال مالی ۲۰۱۵-۲۰۱۶ برساند. سودائی بودن چنین تعهداتی وقتی روشن تر می شود که توجه کنیم که هم اکنون نیز  پیش بینی رشد اقتصادی انگلستان برای سال  ۲۰۱۱  از ۲/۱ درصد به ۱/۷ کاهش داشته است . یکسال پس از طرح اروپائی برای نجات یونان که پیش شرط آن قصابی خونین تمامی خدمات اجتماعی تحت لوای طرح  ریاضت اقتصادی بود، این کشور در مقابل آنچنان بدهی غول آسائی قرار گرفته که کمیسر اروپائی آن، خانم ماریا داماناکی، در ۲۵ ماه مه تهدید کرد که در صورت عدم تخفیف بدهی ها، یونان از حوزه یورو خارج خواهد شد.طرح های نجات در همه جا نه تنها بدهی ها را کاهش نداده اند بلکه با نابود کردن تقاضا و افزایش بیکاری بر تنش و نگرانی افزوده اند. اعتراض در همه جا شکل می گیرد، از یونان تا میدان مرکزی شهر مادرید. بحران مالی باردیگر روحیه انقلابی را  در اروپا مستقر می کند. مردم ایسلند که تا همین چندی پیش ، شیفته ترین عاشقان بارگاه نئولیبرالیسم به حساب می آمدند، در همه پرسی های از پرداخت بدهی بانک ها سرباز زده و مانند باقی خلق ها در اروپا برآنند که صورت حساب بحران مالی را باید آنهائی بپردازند که مسبب آن بوده اند( ر.ک به مقاله:  زمانی که مردم ایسلند علیه بانک ها رای می دهند). 

بحران دیگر، تنش عمیقی است که در بطن نهادهای جهانی ، سازمان ملل و صندوق بین المللی پول، جریان دارد. بازگشت پرقدرت دولت های با رشد شتابنده اقتصادی در عرصه بین المللی، از پیش نیز ثبات نسبی سازمان ملل، ارثیه دوران جنگ سنگ سرد را، شکننده کرده بود. بحران لیبی و ساحل عاج نقش منفی دبیر اول این سازمان را که برخلاف مشی تاریخی پرهیز از درگیری نظامی، به دخالت قدرت های غربی مشروعیت بخشیده بود، پررنگ تر ساخت(ر.ک به مقاله: منشا و سیر تحولات در حق دخالت بشر دوستانه) . اتحادهای استراتژیک نوین(ر.ک به مقاله:چین و هند، اختلافات و همگرائی ها)  و فروپاشی اتحادهای کهن(از ۲۶ عضو ناتو تنها ۶ کشور در عملیات نظامی بر علیه لیبی شرکت کردند) سازمان دهی نوینی را به این نهاد تحمیل خواهند کرد. استعفای دومینیک استراوس کان، رئیس صندوق بین المللی پول،  در پی اتهام تجاوزبه یک زن خدمتکار، جنگ قدرت  در راس این نهاد را تشدید کرده است. چین، هند، برزیل و افریقای جنوبی خواستار جایگاه بایسته تری در این نهاد برای دولت های با رشد شتابنده اقتصادی هستند. در آینده نزدیک معلوم خواهد شد که آیا اروپا می تواند جایگاه تاریخی ریاست این نهاد را همچنان حفظ کند و یا آنرا واگذار خواهد کرد.

بحران سوم ریشه در انقلاب های عرب دارد(ر.ک به : انقلاب هاي عرب به کدام سو رهسپارند). خاورمیانه در حال دگرگونی عمیقی است و اتحادهای کهن  با همکاری های نوین جایگزین می شوند (ر.ک به: پیمان حماس- الفتح در کنف حمایت مصر). اگرچه تلاش برآنست که با سزارین کردن این انقلاب ها ، از عمیق تر شدنشان جلوگیری شود ، اما جنبش در این کشورها همچنان ادامه دارد(ر.ک به: جهش هاي يک انقلات در تونس). هر کس در این میانه انقلاب های خوب و انقلاب های بد خود را یافته است. در فضای رسانه ای غرب، انقلاب بحرین و دخالت نظامی عربستان سعودی در این کشورهیچ انعکاسی نداشته است. عربستان سعودی، متحد استراتژیک غرب در حوزه انرژی، از جمله  دیکتاتورهای خوب( دوست)  نظیر مبارک و بن علی به حساب می آید. جنبش سوریه در عوض ، هیچ انعکاسی در رسانه های در کشورهای متعارض غرب نداشته  است. به بهانه سیاست خارجی « ضد امپریالیستی » ، اغلب همصدا با رژیم   دمشق، این اعتراضات توطئه غرب انگاشته می شود. اما واقعیت های سرسخت اند و دیر یا زود چشمان همه را به زور می گشایند(ر.ک به: کوري مهلک دودمان الأسد در سوريه).   این جانبداری سیاسی در دفاع از انقلاب های  عرب  دامن  الجزیره را نیز گرفته است، شبکه تلویزیونی که در دورانی دیگر نقشی اساسی در روشنگری خلق های همزبان عرب بازی کرد و به بدیلی برای صحنه سیاسی در کشورهائی تبدیل شد که به دلیل دیکتاتوری فاقد آن بودند (ر.ک به : شبکه تلويزيوني«الجزيره»، بديلي در صحنه سياسي).

ديروز با دكان ريا و امروز با شمشير قسا خاك پاك مام وطن با قتل عام ملت به خون بيالودند فردا همانند امروز و ديروز همين جفا خواهند كرد !

طي 1400سال گذشته با شمشير ها و غداره ها سيلابها و سونومي ها خون در اين سرزمين جاري نمودند كاوه ها و آرش ها و نادر ها و جلال الدين ها و شاه شجاع ها بدفاع بر خاسته و اين ملك و ملت را نجات دادند.
در تمام دوران زخمها كه خشكيد خاطره ها خطور كرد و تاريخ تكرار شد چون حافظه تاريخي اين ملت هميشه دوران ضعيف و  دل آكنده از مهرشان جايگه كين نبود!

از 32سال گذشته فردا امروز و امروز ديروز شد !
در تمام مدت از شمشير دو دم دجالان آخوندخون باريد غيرت نبود تا عبرت شود!
1648000هزار كيلومتر مربع را با خون رنگين و با گور گلزار نمودند!
علاوه بر جوانان ايران جوانان ديگر ممالك را هم بدام اعتياد كشانده و غيرت را در آنان كشتند عبرت نشد!
مردان را اخته كرده و  زنان و دختركان  بيوه نموده و نواميس را در ديگر ممالك فروختند عمامه بي غيرتي بر سر و عبا و چارقد جاكشي بر قد كشيدند!
مساجد و معابد كه جايگه راز و نياز با معبود است مخروب و قتلگاه مسلمان و موبد شد زجمجمه ها مناره و زاسكلت ها منابر بر پا گرديد!
هر پايگاه و جايگاه كه جاعلان جمع آمدند و ملا و مداح به منبر كردند عوام و جاهل فريفتند و عزا گرفتند و مشك ابوالفضل دراندند و سر حسين بريدند و شيون زينب زينهار نمودند!
هركه رابه جمعشان نيامد و اين پسند نبود و سر بود  و سرو  سرازير و سر بر دار نمودند!
سنجابي به ديروز و سحابي به امروز كشتند و  دندانها بعوض سندانها بهم ساييد و درفش كاويان كاوه برافراشته نشده با ريا و تزوير بزير آمد و دلير مردان ايران زمين به نخجير زمينگير گشته !اما طي گذشت زمان و دوران يه آن  به تدبير نيامديم با اين همه زجر زنجير بشيم و با كمند و كمان به كمين بنشينيم و با پند مبارزان به پا خيزيم و با پخ پخ سپاه پس نرفته و با همين جملات ×رخش × به پيش تازيم.      شاه شجاع نشتيفان

بیست روش برای خلق ایده های میلیون دلاری

شرکت های بزرگی همچون اپل ، وب سایت های فوق موفقی مانند فیسبوک همه در یک چیز مشترک هستند:

همه آنها با ایده میلیون دلاری آغاز شده اند.

حال سوال اصلی این است:

خالقان این ایده ها چگونه حرکت خود را آغاز کرده اند؟

آیا آنها نشسته اند و منتظر یک صاعقه الهام دهنده و یا گفتن کلمات طلسم شانس شده اند؟

و پاسخ این است:

شانس و الهامات درونی ، بخش کوچکی است از آنچه آنها انجام می دهند.

در این مقاله نگاهی اجمالی به ۲۰ تکنیک و روش درست که برخی از درخشان ترین و موفق ترین کارآفرینان خالق ایده های میلیونی بر آن اساس عمل کرده اند خواهیم پرداخت.

داشتن ۱۰۰ نفر کارمند در شرکت تضمینی بر موفقیت ایده شما نیست.لری پیچ [+](موسس گوگل)

۱- ایده های زیادی ایجاد کنید:

وقتی شما ایده های بیشتری تولید کنید، احتمال بیشتری هم خواهید داشت تا به یک ایده میلیون دلاری دست پیدا کنید.

۲-عدم موفقیت های بسیار:

همه ایده های شما به سادگی به موفقیت نخواهد رسید، سنگ های بسیاری در مسیر راه به زیر پای شما خواهد آمد.گاهی اوقات شما پس از هزار شکست به موفقیت دست می یابید.اینکه شما بسیار اشتباه کرده اید  و یا اینکه کار به کندی پیشرفت داشته است مهم نیست، اینکه شما نسبت به کسی که حرکتی آغاز نمی کند در حال حرکت به پیش هستید بسیار اهمیت دارد.

۳-استفاده آگاهانه از اطلاعات:

برخی از دوستانم می گویند که چه فایده ایی دارد که وقت زیادی را صرف خواندن کتاب و وبلاگ ها می کنی و وقت خود را از دست می دهی.نه اینطور نیست.این چیزی است که مرا در مرز و برروی لبه اطلاعات نگه می دارد و بدین وسیله خود را در احاطه انواع ایده های جدید و اطلاعات به روز شده قرار می دهم.هنگامیکه شما می خوانید و در پی آن با مردم تعامل می کنید، کلاه مصرف کننده را از سر خود براشته و کلاه یک خلاق را بر سر خواهید نهاد.در اطراف شما هزاران(که دست کم یکی از آنها ایده ایی واقعا خوب خواهد بود) ایده میلیون دلاری منتظر کشف شما هستند.

۴- برروی ایده هایی با بازارهای بزرگ تمرکز کنید:

یک میلیون دلار در تناسب با نقشه شما عدد بزرگی نیست، اما اگر به دنبال کسب آن در بازارهای کوچک با امکانات محدود هستید ، مطمئن باشید که عدد بزرگی است.

حتی اگر شما استیو جابز [+] (صاحب شرکت اپل [+]) را به عنوان مدیرعامل یک شرکت جدید که حداکثر تعداد مشتریان آن ۱۰۰ نفر از مردم می باشند قرار دهید، او بیش از چند سنت به دست نخواهد آورد.نتیجه اینکه، پول زیاد نتیجه ایجاد تقاضایی قابل توجه در بازار است.

۵- از وجود پول در آن بازار مطمئن شوید:

دزدان بانک به بانک دستبرد می زنند زیرا که پول در آنجاست.قبل از اینکه از نظر احساسی به ایده خود علاقه مند بشوید، کمی درباره بازار  آن تحقیق کنید.اطمینان حاصل کنید که ایده ایی که شما در حال پیگیری آن هستید در آن پول وجود دارد؟مشتریان و مصرف کنندگان چه کسانی هستند؟توان سرمایه گذاری شما چقدر است؟ چه میزان در آمد در مرحله اول انتظار دارید؟

۶-چشم ها ، گوش ها و ذهن خود را باز نگه دارید:

غالبا شکست در یک ایده، درب هایی را به ایده های جدیدتری باز خواهد نمود.هرگز خودتان را معطل شکستی که رخ داده است نکنید،چرا که این خود نیز راهی خواهد بود برای شکست های بعدی(آویزان شکست خود نمانید)

۷- ایده های مختلفی را آزمایش کنید:

لحظه ایی به آیفون (IPhone) [+] و آی پد (IPad) [+] فکر کنید.یکی فقط گونه ای دیگر از دیگری است.هر دو ایده های میلیون دلاری هستند.

۸-ایده ای را که در یک بازار خوب کار می کند ، برای بازار دیگری سفارشی کنید:

ایده ایی را که به خوبی دارد جواب می دهد را پیدا کنید و درباره بهره گیری از آن در یک چارچوب جدید فکر کنید.فرمولی را که جواب می دهد را از یک جایگاه برداشته و برای جایگاه جدیدی استفاده کنید یا اینکه بهترین جنبه یک محصول را گرفته و با محصول دیگری پیوند دهید.

۹-قطعات را در کنار هم بچینید:

خالقان یوتیوب (YouTube) [+] مخترع فلاش پلیر (Flash Player) [+] نبودند، آنها مخترع دوربین های دیجیتال مدرن با قابلیت ضبط فرمت فشرده سازی (Mpeg Video) [+] نبودند،آنها مخترع و مبدع اینترنت با پهنای باند بالا (broadband) [+]، اجاره فضای وب ارزان،تعبیه ویدئو در وب سایت ها و قابلیت بارگزاری فایل ها در اینترنت نبودند.آنها مخترع یک تکنولوژی بودند که تمامی این قطعات را در کنار هم قرارداده و یک پرتال به اشتراک گذاری ویدئو آنلاین را ایجاد کردند.

۱۰-چرخش و پیچ جدیدی به موفقیت های قبلی بدهید:

ایجاد یک پیچش در یک ایده قدیمی هنوز می تواند میلیون ها دلار پول ساز باشد.بطور نمونه سایت فیسبوک (facebook) [+]، آنها اولین سایت شبکه های اجتماعی (Social Network) [+]نبودند، اما مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg) [+] و شرکتش تغییر و  پیچشی در امکانات و خدمات ایجاد نمود که دیگران نتوانسته بودند آن را درک کنند.

شما چطور می توانید از میان ایده های میلیون دلاری موجود و حتی از میان ایده های معمولی و موجود در اطراف خود ایده ایی را به دست آورید که با انجام تغییر در زاویه دید به آن به یک ایده بکر و با ارزش برسید؟و این خود راه و سفری دیگر است.

۱۱-به یک محصول خوب یک سرویس محبوب اضافه کنید:

به شرکت دل (Dell) [+] نگاه کنید. این شرکت با ارائه سیستم های کامپیوتری سازگار با استاندارد آی بی ام (IBM) [+] و فروش اختصاصی سازی و سازمان یافته این محصول و خدمات جانبی آن توانسته است میلیون ها دلار ثروت ایجاد نماید.

۱۲-بازی با اضداد:

وقتی ایده ایی بسیار مورد استقبال عمومی قرار می گیرد ، ضد آن و جهت متضاد آن نیز می تواند بسیار مورد توجه عموم قرار گیرد. هنگامیکه شرکت هایی مانند وردپرس (wordpress) [+]، بلاگر (Blogger) [+]، و موویبل تایپ (Movable Type) [+] انفجاری از انواع سرویس های وبلاگ نویسی را در دسترس عموم مردم قرار دادند و این امکان را فراهم آورداند تا افراد بتوانند موضوعات مورد علاقه خود را به تفصیل، توضیح و تشریح کنند، شرکت هایی مانند تویتر (Twitter) [+] و تامبلر (Tumblr) [+] به میدان آماده و با انقلاب میکرو وبلاگ نویسی (micro blogging) [+] امکان انتشار محتوای بسیار کوتاه را در دسترس همگان قرارداده اند.

صدها مثال دیگر نیز وجود دارد.این را به یاد داشته باشید که متضاد یک ایده میلیون دلاری نیز می تواند خود یک ایده میلیون دلاری باشد.

۱۳-در جستجوی مسائل بوده و آنها را حل کنید:

مسائل بسیار زیادی در دنیای واقعی وجود دارد.شبیه مالک کسب و کاری که نگران کاهش سود خود می باشد، نگرانی جوانی که در سن ۲۶ سالگی سرش کچل و طاس شده است، مادری که نگرانی مبتلا شده فرزندانش به آلرژی هاست، یا صاحب سگی که خود هنوز نمی داند که چرا سگش شبها بی دلیل سروصدا می کند.

حل مسائلی شبیه به اینها می تواند ثروت های میلیونی را ایجاد کند.

۱۴-محصولات جدیدی طراحی کنید که محصول موفق دیگری را پشتیبانی کند:

به نظر شما شرکت هایی که فقط کیف های مربوط به محصولاتی مانند آی پاد(IPod) [+]، آی فون(IPhone) و آی پد(IPad) را تولید کرده اند چقدر درآمد داشته اند؟ میلیون ها؟ میلیاردها؟

در مورد شرکت هایی که هشت سال پیش وارد بازار تولید براکت های نصب دیواری تلویزیون های پلاسما و ال سی دی(LCD) شدند چه فکر می کنید؟؟؟؟ ایده بعدی را شما بیابید.

۱۵-ساده عمل کنید:

یک ایده خوب را هرگز پیچیده و سخت نکنید.مطالعات بازاریابی کسب وکار نشان داده اند که محصولاتی که گزینه های بیشتری برای انتخاب برای آنها ارائه شده است کمتر خریده می شوند.خرید بهترین محصول از سبدی که ۳ محصول در آن است بسیار راحت تر است از خرید بهترین محصول از یک سبد با ۳۰۰ محصول.

اگر شما بتوانید تصمیم خرید را که یکی از سخت ترین مراحل خرید برای مردم است برایشان انجام دهید ، آنها به سرعت محصول شما را خواهند خرید.اگر درحال ایجاد یک خط تولید هستید حتما آن را ساده نگه دارید و ساده عمل کنید و از پیچیدگی های غیرضروری پرهیز کنید.

۱۶-از مهارت ها و منابع امروز خود بهره برداری کنید:

امروز از هر زمان دیگری شما باید بیشتر از منابع و مهارت های خود بهره برداری کنید.

استیو وندر(stive wonder) [+] یک نابینا بود ، اما او از توانمندی شنوایی خود و درک موسیقی بهره برداری کرد و امروز او ۲۵ جایزه گرمی(Grammy) [+] را دریافت کرده است.اگر در یک سرمایه گذاری جدید از قدرت منابع و مهارت های خود استفاده کنید در این بازی شما پیشتاز خواهید بود.

۱۷-صدای خود را با دیگر همفکران خود فراگیر کنید:

شما ماحصل افرادی هستید که با آنها بیشتر نشست و برخاست می کنید.اگر شما در میان افراد نادرست قرار بگیرید(نادرست به معنی جای نا مناسب برای شما ، نه افراد صرفا بد) آنها بر شما تاثیر منفی خواهند داشت  ولی اگر خود را در جمعی قراردهید که با افکار شما هم راستا باشند شما توانا و قدرتمندتر خواهید بود، تا زمانی که صرفا تنها باشید.قبیله خود را بیابید و در تغییرات زندگی خود فعالانه مشارکت کنید.

۱۸-مشتاق کاری باشید که انجام می دهید:

شور و اشتیاق نیروی حیاتی خلاقیت است.ایده های بزرگ زمانی شکوفا می شوند که شما سرشار از شور و اشتیاق و نیروی حیاتی خلاقیت باشید.زمانی که ذهن خود را با کنجکاوی و علاقه ویژه به موضوعی تحریک کنید، خلاقیت بر شما حاکم خواهد شد و انگیزه شما را همانند یک موشک پرتاپ خواهد نمود.

۱۹-انتقاد های سازنده را بپذیرید ، اما از حرف های منفی بافها دوری کنید:

وقتی کسی از ایده یا محصول شما انتقاد کرده یا نکات منفی آن را می بیند این چندان نباید برایتان مهم باشد و باید به این نکته توجه کنید که بسیاری از مردم از محصول یا ایده شما استفاده خواهند نمود نه آنهایی که دائما منفی بافی کرده و منتقد هستند.

مهم نیست میزان پیشرفت شما چقدر است، و آیا به اندازه ایی هست که آنهایی را که دائما به شما می گویند این کار غیرممکن است را راضی می کند یا نه. حتی شاید برخی از روی حسادت تلاش کنند تا حرکتی را که در حال انجام آن هستید مسخره کرده و آن را ایده ایی شکست خورده بدانند.

وقتی در اطرف خود به چنین افرادی برخورد می کنید تلاشی برای دلیل آوردن و راضی کردن  آنها نکنید، آنها انرژی شما را به هدر می دهند، حضورشان را نادیده بگیرید.

۲۰- ایده های خود را عملی کنید:

ایده های میلیون دلاری ایده هایی هستند که فرصت های رشد را فراهم می آورند. گوگل(google) [+] و فیسبوک(facebook) ایده هایی نسبتا معمولی بودند که مثل فنر از روی کاغذ ها بیرون آمدند: ” یک موتور جستجوی دقیق” ، “وب سایتی برای دوستانی که با یکدیگر در تماس باشند”. به یاد داشته باشید که هریک از این شرکت ها اولین در بازار خود نبودندو ایده های آنها ایده های پیشگامانه نبوده است. بسیاری به ایده های گوگل و فیسبوک پرداخته بودند، اما گوگل و فیسبوک با ایده های خود چیزی بر آنها اضافه نموده اند.

آنها موفقیت اولیه خود را با تلاشی سخت و رقابتی تنگاتنگ بدست آورداند.

به یاد داشته باشید، تعداد ایده ایی که داده اید مهم نیست، چگونه اجرایی و عملی کردن آنها مهم است.

هرایده ساده ایی در صورت اجرای درست و صحیح قابلیت تبدیل شدن به یک ایده میلیون دلاری را دارد